Nie żyje Andrzej Wajda

"Tego człowieka nie da się zastąpić, jest naszym dobrem narodowym. Na zawsze już zostanie w historii" - mówi krytyk filmowy Wiesław Kot, który wielokrotnie rozmawiał z reżyserem.

Andrzej Wajda to jeden z najwybitniejszych twórców w historii polskiego i światowego kina. Zmarł w niedzielę wieczorem. Był autorem tak słynnych filmów jak"Człowiek z żelaza", "Panny z Wilka", "Ziemia Obiecana" czy "Katyń". Był współtwórcą polskiej szkoły filmowej.    

16 lat temu, 26 marca 2000 roku, Andrzej Wajda otrzymał honorowego Oscara za całokształt twórczości. Odbierając statuetkę powiedział, że traktuje te nagrodę jako wyraz uznania dla całego polskiego kina. Wykorzystał też okazję, by podziękować Amerykanom za pomoc w odzyskaniu przez Polskę niepodległości. "Tematem wielu naszych filmów były okrucieństwa nazizmu, nieszczęścia, jakie niesie komunizm. Dlatego teraz chcę podziękować Amerykańskim przyjaciołom, którym kraj nasz zawdzięcza powrót do rodziny demokratycznych narodów, do zachodniej cywilizacji i struktur bezpieczeństwa" - mówił.  Statuetkę Oscara Andrzej Wajda przekazał do Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Znajdują się też w nim tez wcześniejsze trofea reżysera: Złota Palma z Cannes, którą otrzymał za "Człowieka z żelaza" i Złoty Lew z Wenecji za całokształt pracy artystycznej.

Andrzej Wajda był także twórcą takich filmów, jak "Kanał", "Popiół i diament", "Wesele", "Pan Tadeusz" i "Tatarak". Wiele jego dzieł na stałe weszło do historii polskiego kina, kilka było nominowanych do Oscara. Reżyser od 1997 roku był członkiem Grona Nieśmiertelnych francuskiej Akademii Sztuk Pięknych. Wylansował gwiazdy naszego kina, między innymi Zbigniewa Cybulskiego, Daniela Olbrychskiego i Krystynę Jandę.

Andrzej Wajda angażował się też w działalność polityczną, był członkiem komitetu doradczego "Solidarności", a w 1989 roku - Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. W latach 1989-1991 pełnił funkcję senatora I kadencji. W 2011 roku został kawalerem Orderu Orła Białego, najwyższego polskiego odznaczenia.        

___

Radio Merkury odwiedziło dzisiaj miejsce w Wielkopolsce szczególnie związane z Andrzejem Wajdą. Chodzi o skansen filmowy "Soplicowo" w Cichowie. Do tej podkościańskiej miejscowości przeniesiono scenografię  do "Pana Tadeusza" - filmu, który wyreżyserował. Pomysłodawcami tego przedsięwzięcia byli - podkomorzy z "Soplicowa", treser zwierząt do filmów Andrzej Pinkowski oraz ówczesny burmistrz gminy Krzywiń, na terenie której znajduje się Cichowo, Paweł Buksalewicz.

Prace nad stworzeniem izby pamiątek ... po Andrzeju Wajdzie w Soplicowie rozpoczną się już w przyszłym roku. Również w przyszłym roku w stodole Soplica zacznie działać sezonowe kino, w którym wyświetlane będą filmy Waidy.

Radio Merkury/IAR/szym